Chwalimy się sukcesami. Porażkami potrafią tylko nieliczni. W opinii wielu, nie ma co zarażać negatywną energią mówiąc, jak jest szaro, buro i nic nam nie idzie. Pewnie wydaje ci się, że lepiej jest inspirować i być wzorem pozytywnego nastawienia do osiągania celów…
Dzień po dniu, trening po treningu – więcej, mocniej, dalej, szybciej. Sportowcy wymagają od siebie i swojego otoczenia bardzo dużo. Niektórzy, ci mniej świadomi, szukają wytłumaczenia swoich niepowodzeń na zewnątrz, nie widząc możliwych detali do poprawy w swoich umiejętnościach. Sport na najwyższym poziomie to taki, kiedy zawodnik zostawia na macie, na boisku, na siłowni, w wodzie, czy na siłowni ostatki sił. To piękny widok obserwować takie zaangażowanie…
1. Ocena
Można by pomyśleć, że to właśnie ci zawodnicy mają zarówno siłę fizyczną i technikę, jak i również siłę mentalną. Patrząc na nich można by pomyśleć, że czują się pewnie, że są pewni siebie. Niestety nie zawsze pewność siebie jest prawidłowo wzmacniana i pielęgnowana. Zawodnicy mają często tak duże oczekiwania względem siebie, wykonania treningu i startu na zawodach, że nawet najmniejsze niedociągnięcia są podstawą do negatywnej samooceny. Podczas jednego ze zgrupowań, poprosiłam zawodniczkę i trenerkę o ocenę skuteczności na treningu w skali 1-10. Ocena zawodniczki 3-4, ocena trenerki 10. Polecam spróbować.
2. Nastawienie
Nadmierna chęć doskonalenia, wyznaczanie wysokich standardów wobec własnych osiągnięć i porównywanie się do innych, może szybko doprowadzić do wypalenia, niezależnie od dziedziny. Nastawienie na osiągnięcie wygranej i wyniki końcowe, pomijając nastawienie na doskonalenie umiejętności może mieć negatywne skutki w utrzymaniu autonomicznej motywacji do działania. Autonomiczna motywacja, w przeciwieństwie do tej kontrolowanej, to chęć wykonywania zadań ze względu poczucie sprawczości, kompetencji i wsparcia. Jest skuteczniejsza i długofalowa.
3. Motywacja
Wymienione wyżej trzy potrzeby psychologiczne człowieka odnoszą się do utrzymania zaangażowanie w dane przedsięwzięcie jako (1) realizację celów, na które mam wpływ i czuje, że ich komponenty są zależne ode mnie (potrzeba autonomii), (2) widzę, że mój wysiłek przekłada się na efekty, a ja jestem w tym coraz lepsza/y (potrzeba kompetencji), oraz (3) czuje, że jestem dla kogoś ważna/y i czuje wsparcie (potrzeba przynależności). Przekładając to na obraz sportowca w codziennym treningu, indywidualne cele muszą być ważne i zależne od zawodnika, dawać możliwość zauważania progresu, a drużyna wraz z trenerem powinna zapewniać wsparcie. Brakuje ci motywacji? Sprawdź, który punkt wymaga twojej uwagi.
4. Trener
Najbliższe otoczenie, klimat panujący w drużynie oraz postawa trenera to fundamentalne elementy do rozwoju sportowca. Postawa trenera i sposób przywództwa – bardziej autorytarny lub demokratyczny – ma wpływ na skuteczność działania zawodnika i stanowić ryzyko jego/jej wypalenia. Postrzegane, przez zawodnika wsparcie od trenera obniża ryzyko wypalenia. Kluczowe jest jednak, że często opinia zawodnika i trenera, różnią się. W interesie trenera leży zatem zbudowanie optymalnego środowiska umożliwiającego rozwój, w tym dbanie o otrzymywanie i uwzględnianie opinii zawodników. Ma to związek z prowadzeniem dwukierunkowej komunikacji, pamiętając, że aby wiedza i doświadczenie trenera miały wartość, muszą być zrozumiane przez zawodnika. Zachęcanie i uwzględnianie zdania zawodnika to cechy demokratycznego sposobu przywództwa u trenera.
5. Perfekcjonizm
O perfekcjonizmie słyszy się ostatnio bardzo dużo. Kiedyś tego określenia używali trenerzy mówiąc o wzorze idealnego sportowca. Poświęcasz każdą chwilę na doskonalenie umiejętności do perfekcji. Próbujesz do skutku. Upadasz i wstajesz. Nie ulegasz pokusom i poświęcasz się sportowi. Jak jest teraz? Teraz częściej mówi się o balansie i równowadze psychicznej. Perfekcjonizm możemy przedstawić w dwóch wymiarach – perfekcjonistyczne dążenia i perfekcjonistyczne obawy. W każdym z przypadków postawa zawodnika różni są w kontekście emocji, motywacji i występu na zawodach (ang. performance). Ciekawi cię, którym typem jesteś? O tym w kolejnym artykule za tydzień.
I pamiętaj! Nie bój się próbować!
Chcesz otrzymywać informacje o najnowszych artykułach? Zapisz się do newslettera
Chcesz zacząć działać z treningiem mentalnym? Zapisz się do newslettera i otrzymaj -10% na dziennik treningowy STREAMBOOK.
