Kojarzysz ten moment, kiedy czujesz ścisk w żołądku, lekko drżą Ci ręce, a serce zaczyna bić coraz szybciej? Po chwili czujesz uderzenie gorąca, ciężko Ci się oddycha, zaczynasz rozglądać się niepewnie, analizując dookoła obrazy, dźwięki i zapachy. Czujesz się niepewnie. To wszystko sygnały o zagrożeniu Twojego życia, prawda? Stojąc na linii startu, na scenie, przed komisją egzaminacyjną czy przed szefem – każdy odczuwał kiedyś stres. Ale dlaczego postrzegamy to jako coś złego? Oswoić stres oznacza zrozumieć stres.
Matka natura nigdy nie zawodzi i obdarzyła nas mechanizmami, które pozwalają przygotować się na wyzwania, te prawdziwie zagrażające życiu albo tylko naszej samoocenie. Samo słowo stres w polskim języku i społeczeństwie jest kojarzone negatywnie. Reakcja stresowa, z biologicznego punktu widzenia, jest natomiast czymś pozytywnym, bo aktywuje układ nerwowy do produkcji hormonów, które mają pomóc nam szybko i efektywnie zareagować na zagrożenie. Reakcja walki i ucieczki (ang. flight or flight), pozwala zwalczyć zagrożenie natury fizycznej np. atakującego drapieżnika lub uciec od pojazdu, który nagle się pojawił, skutecznie przygotować się do wysiłku i wykorzystać to pobudzenie i szybciej pompujące krew serce do aktywności fizycznej, np. wyścigu na miarę złotego medalu olimpijskiego. Niestety, jeśli ta reakcja staje się zbyt ostra albo utrzymuje się zbyt długo, zaczyna działać przeciwko Tobie.
Całymi dniami myślisz o tym co masz do zrobienia, a wieczorami rozpamiętujesz bez końca sytuacje, choć właściwie nie ma ku temu powodu? Rozpatrujesz to, co już było, albo wybiegasz myślami do sytuacji, które dopiero mają mieć miejsce, przewidując negatywne skutki? A co, jeśli nie zrobisz życiówki i przegrasz? A co, jeśli publiczność zareaguje krytyką i śmiechem? A co, jeśli komisja źle oceni Twój egzamin i nie zdasz? A co, jeśli szef wyrzuci Cię z pracy? To właśnie jest lęk i stres, który nie pozwala Ci działać w pełni swoich możliwości i zakłóca Twoje prawidłowe funkcjonowanie. Dlaczego? Bo pobudzenie i napięcie w Twoim ciele rośnie drastycznie, nie potrafisz działać, a w głowie pojawia się chaos, który nie pozwala Ci trzymać się planu działania.
Jeśli taki stan przedłuża się, organizm staje się wyniszczony, przemęczony, pogarsza się pamięć i koncentracja, pojawiają się trudności z zasypianiem i obniżona odporność. W konsekwencji zaburzony nastrój, codzienna irytacja i poczucie bezradności nie pozwalają Ci realizować celów i czerpać radości z życia codziennego. A co, jeśli zaczniesz trenować swój umysł na takie sytuacje i będziesz potrafił im zapobiec?
Zaplanuj cele mądrze.
Zacznij koncentrować uwagę tylko na tym, co jest zależne od Ciebie, w wymagających sytuacjach życia codziennego. Pamiętaj, że nigdy nie kontrolujesz tego, jak Cię ocenią inni. Rezultat końcowy jest zależny od tego, jak działasz TU i TERAZ. Czy mówimy o prezentacji, rozmowie czy wyścigu, skup się na kolejnych krokach w realizacji zadania – to one są drogą do wyniku. .
Bądź uważny i oddychaj.
Naucz się obniżać napięcie i praktykuj mindfulness codziennie. Korzystając z technik oddechowych i poświęcając 5-10 minut dziennie na świadome oddychanie, obniżasz negatywne skutki stresu, zapobiegasz nadmiernej reakcji stresowej w przyszłości i trenujesz swoją koncentrację, która przyda Ci się przy wykonywaniu codziennych czynności i wyzwań. Jeśli możesz, zastosuj jakąś aktywność fizyczną, która pozwoli Ci dotlenić mózg i obniży poziom hormonów stresu.
Zarządzaj myślami.
Naucz się mówić do siebie pozytywnie, zamieniając przerażające „A co jeśli?” na konkretne instrukcje dotyczące kolejnych etapów zadania. Przypominaj sobie swoje mocne strony i wysiłek włożony w przygotowania. W wymagających sytuacjach bądź dla siebie największym wsparciem i motywatorem. To, co mówisz do siebie w myślach, ma ogromne znaczenie w obniżeniu reakcji stresowej.
A co jeśli następnym razem poczujesz jak serce zaczyna bić szybciej? Pomyśl, że to Twoje ciało daje Ci sygnał, że jest gotowe na wyzwanie i sięgnij po kilka sprawdzonych technik oddechowych, które znajdziesz w podręczniku treningu mentalnego STREAMBOOK.