Monitorowanie i trening fal mózgowych – qEEG jako nowa technologia w treningu sportowca

Współczesny sport to nie tylko trening fizyczny i jeśli to czytasz, to doskonale wiesz dlaczego zarządzanie reakcją emocjonalną, fizjologiczną i behawioralną zawodnika na starcie pozwala mu wygrywać. Trening mentalny to już coś więcej niż psychologia, to optymalizowanie pracy mózgu i układu nerwowego z wykorzystaniem zwalidowanej technologii medycznej. Czy słyszałeś o technologii qEEG?

Do gabinetu wchodzi sportowiec, kobieta, trenuje dyscyplinę indywidualną na poziomie Reprezentacji Polski. Zgłasza się z problemem wysokiego stresu w obliczu startu na zawodach i zaostrzonych symptomach somatycznych – wymioty, trudności z zasypianiem i jedzeniem podczas zawodów. “Czy stres towarzyszy Ci w życiu codziennym?” – pytam, ale krótko odpowiada, że to tylko problem związany z zawodami. Kontynuujemy więc wywiad w celu opracowania planu współpracy. W pewnym momencie rozmowa schodzi na rutynę snu i zawodniczka wspomina o problemie zgrzytania zębami we śnie i potrzebą zakładania specjalnych nakładek na czas snu. “Mamy to” – myślę i od razu proponuję jej 20-minutowe badanie punktowe EEG z analizą qEEG. 

Na czym polega punktowe badanie qEEG?

Elektroencefalografia (EEG) jest nieinwazyjną i bezbolesną metodą diagnostyki pracy mózgu. Badanie pozwala zobrazować czynność elektryczną mózgu i ocenić pracę mózgu, opierając się na rejestrowaniu aktywności kory mózgowej w chwili badania. Wykorzystywane w badaniu elektrody, po odpowiednim rozmieszczeniu na powierzchni skóry głowy rejestrują zmiany potencjału elektrycznego skóry, spowodowane aktywnością komórek nerwowych kory mózgowej. Mówiąc prościej, elektrody umieszczone na skórze głowy odczytują sygnał z mózgu przez barierę czaszki i skóry. Warto podkreślić, że urządzenie działa w jednym kierunku – nie wysyła żadnych sygnałów, tylko je odbiera. Sygnał jest więc odbierany, odpowiednio wzmacniany i przedstawiany na komputerze w postaci elektroencefalogramu, czyli po prostu fal. Obraz jest podobny do tego, który widać podczas badania EKG i są przedstawione na rysunku poniżej. 

Rozszerzeniem badania EEG jest qEEG (ang. quantitative EEG), czyli ilościowa analiza zapisu EEG, która jest przetworzeniem komputerowego sygnału EEG i wykresów fal mózgowych na parametry liczbowe. Każda fala mózgowa jest odpowiedzialna za konkrente funkcje życiowe i stany psychiczne, które mogą stanowić ograniczenie w codziennym funkcjonowaniu. Dzięki otrzymaniu konkretnych liczb, zamiast tylko wykresów fal, możemy obiektywnie porównać występowanie poszczególnych fal u danego pacjenta i znaleźć rozregulowane obszary pracy mózgu, które odpowiadają za obniżoną dyspozycję fizyczną i psychiczną. 

Badania i analiza wyników w odniesieniu do norm jest obiektywną oceną funkcjonowania sportowca, m.in jego funkcji poznawczych, stanu zmęczenia, aż po odporność na stres, które mogą być przyczyną braku wyników na poziomie jego potencjału. To wszystko może mieć związek m.in. z obniżoną efektywnością realizacji planu treningowego, chronicznym zmęczeniem i ryzykiem wystąpienia kontuzji, a nawet wypaleniem.  

5 korzyści z badania punktowego qEEG dla sportowców

1. koncentracja

Badanie punktowe qEEG pomaga wykryć rozregulowane działanie kory mózgowej i obniżone wartości fali Beta odpowiedzialnej za trudności z przetwarzaniem informacji i zapamiętywaniem. Dzięki temu, zawodnik może wzmocnić swoje umiejętności selektywnej uwagi, co pozwala lepiej reagować na sytuację i bodźce np. podczas walki, wyścigu albo meczu. Umiejętność sterowania swoją uwagą i lekceważenia bodźców środowiskowych np. swoich oponentów w konkurencjach indywidualnych albo kibiców na trybunach pozwala lepiej wykonać zadanie. 

Jednocześnie, zawodnicy z zaburzeniami uwagi  typu ADHD i ADD mogą odkryć biologiczną przyczynę swoich codziennych trudności, a potem skutecznie zmieniać deficyty uwagi wykorzystując treningi koncentracji EEG Biofeedback. Diagnostyka qEEG wskazuje obszary mózgu i konkretne wartości fal mózgowych, co staje się podstawą do stworzenia protokołu treningowego EEG Biofeedback i poprawy funkcjonowania zawodnika z ADHD i ADD.

2. stres i lęk

Redukcja stresu codziennego i napięcia to jeden z czynników, który ma bezpośrednie przełożenie na wynik w sporcie.  Zidentyfikowanie obszarów mózgu odpowiedzialnych za nadmierny lęk i stres może pomóc w wypracowaniu strategii jego redukcji. Badanie punktowe qEEG pozwala ocenić stosunek fal i ich przestrzenne rozmieszczenie w korze mózgowej. Zbyt duże wartości fali Beta2 są odpowiedzialne za wzmożony dialog wewnętrzny, niepokój,  stan lęku i stresu chronicznego, który zaburza funkcjonowanie organizmu sportowca. 

3. odporność psychiczna i sen

Lepsza odporność psychiczna to świadome reagowanie na bodźce zewnętrzne i adaptacyjną reakcja układu nerwowego na stresory. Niektórzy sportowcy będą bardziej warazliwi sensoryczne, co powoduje u nich częste przebodźcownie i wyczerpanie. Fala Sensomotoryczna jest wskaźnikiem prawidłowego przetwarzania informacji ze zmysłów i umiejętności wyciszenia. Monitorowanie pobudzenia i odpowiedzi na stresory prowadzi do zwiększonej odporności na stres, skupieniu uwagi, łatwiejszym zasypianiu i utrzymaniu ciągłości snu. 

4. regeneracja

Optymalna regeneracja sportowca, to fundamentalny element treningu sportowca. Występowanie fali Alfa w korze mózgowej jest odpowiedzialne za stan spokoju i relaksu. Zaburzone wartości tej fali są wyznacznikiem chronicznego zmęczenia, który obniża efektywność treningową. Dodatkowo, wysokie wartości fali Beta2 związanej z napięciem i stresem wskazują na nieprawidłowe nawyki codzienne i potrzebę pracy nad umiejętnościami radzenia sobie ze stresem codziennym oraz wdrożeniem technik  relaksacyjnych.

5. czas reakcji i stan flow

Badanie punktowe qEEG pozwala określić występowanie fali Sensomotorycznej, która jest odpowiedzialna za szybkość reakcji oraz stan gotowości do startu, tuż przed wykonaniem ruchu. Odpowiednie wartości tej fali pomagają wypracować stan “aktywnego spokoju” przed startem, który jest związany z automatyzmem działania i stanem flow.  Trening EEG Biofeedback pozwala wytrenować odpowiedni wzorzec występowania fal mózgowych i efektywność dzialania sportowca.

Sportowiec, który chce osiągać i mierzyć swój progres umiejętności, potrzebuje mieć do tego obiektywne narzędzia. “Głowa nie wytrzymała” nie jest konstruktywną informacją zwrotną, możesz to monitorować w sposób mierzalny. 

Dlaczego zgrzytanie zębami podczas snu to sygnał ostrzegawczy?

Podwyższone napięcie w mięśniach żuchwy powoduje jej niekontrolowane ruchy podczas snu. Zgrzytanie zębami często wynika z zburzeń natury psychicznej – takie objawy mogą dawać np. depresja, zaburzenia lękowe albo chroniczny stres. Nie trudno się domyślić, że konsekwencje zaburzonego zdrowia psychicznego to również obniżona dyspozycja fizyczna. Pierwsze sygnały są często nieoczywiste, a zawodnik może je zignorować. stają się ignorowane, Może tłumaczyć się zmęczeniem i wymagającym okresem treningowo-startowym. Jeśli jednak pierwsze symptomy zostaną zbagatelizowane to mogą doprowadzić do nasilenia problemu i utraty zdrowia, która wykluczy go z treningu na dłużej. 

Podczas wspomnianej sesji z zawodniczką, wykonanie badanie qEEG pozwoliło nam zobrazować u niej silne napięcie i chroniczny stres. Parametry liczbowe i obiektywne pomiary są bardzo ważne w pracy ze sportowcami. To często jedyny sposób na zbudowanie świadomości problemu i zaakceptowania go. Dzięki badaniu qEEG mogłyśmy z zawodniczką podjąć się wprowadzenia  drobnych zmian w codziennej rutynie, które obniżą stres. Jednocześnie rozpoczęłyśmy pracę nad zmianą jej przekonań i bardziej adaptacyjną reakcją na wymagające sytuacje, również w obszarach pozasportowych i relacjach.

Sportowiec, to przede wszystkim człowiek. Dbając o równowagę psychofizyczną zawodników umożliwiamy im trenowanie na najwyższym i zgromadzenie zasobów do radzenia sobie z najbardziej wymagającymi sytuacjami na zawodach. Zobacz, za co odpowiedzialne są poszczególne części Twojego mózgu. 

Jak wygląda badanie punktowe qEEG w gabinecie STREAMLINE w 3 krokach?

  1. Badanie jest nieinwazyjne, bezbolesne i wygląda tak, jak badanie EEG, zakładasz czepek do EEG z podpiętymi elektrodami.
  2. Zapis trwa około 25 minut, oczy są otwarte, a potem zamknięte, po badaniu analizujemy wyniku w nawiązaniu do wcześniej przeprowadzonego wywiadu. Całość trwa 60 minut.
  3. Po tygodniu otrzymujesz pełen raport i omawiasz go z terapeutą, otrzymujesz też zindywidualizowany plan treningu EEG BIOFEEDBACK, jeśli chcesz wytrenować odpowiednie umiejętności i fale mózgowe. 

Jak działa EEG Biofeedback? 

EEG Biofeedback (znany również jako Neurofeedback) to metoda treningowa, która umożliwia sportowcom świadome kontrolowanie aktywności mózgu. Dzięki odpowiednim sygnałom zwrotnym, mózg uczy się optymalizować swoje funkcjonowanie, co prowadzi do lepszej koncentracji, kontroli emocji, regeneracji i reakcji układu nerwowego na wymagające sytuacje.

Na czym polega trening EEG Biofeedback wzmacniający falę Sensomotoryczną (SMR) u sportowców?

Fala SMR to fala o częstotliwości 12-15 Hz, to część pasma Beta. Jej nazwa pochodzi od sensoryczno-motorycznej kory mózgu, gdzie jest generowana. Funkcją fali SMR jest m.in regulacja stanu czuwania i relaksu i jest związane z relaksem fizycznym przy jednoczesnej czujności umysłowej. Występuje w stanie spokojnej koncentracji, kiedy ciało pozostaje nieruchome, a umysł aktywny.

Wzmocnienie fali SMR poprawia funkcje poznawcze – regulację emocji koncentrację i uwagę. Poprawia też jakość snu i pozwala uspokoić nadreaktywny układ nerwowy u osób z ADHD i lękiem. Fala SMR pełni kluczową rolę w utrzymaniu równowagi między stanem relaksu a koncentracją. Jest szczególnie istotna w treningu EEG  Biofeedback, gdzie jej modulacja może wspomagać funkcjonowanie poznawcze, sen i koordynację ruchową.

Jak możesz zacząć?

Jeśli chcesz sprawdzić, jak funkcjonuje Twój układ nerwowy i funkcje poznawcze, znaleźć przyczynę trudności codziennego funkcjonowania, albo po prostu wejść na wyższy poziom koncentracji i funkcji wykonawczych – skontaktuj się ze mną – biuro@academystreamline.pl